پروتکل‌های عمومی و پروتکل‌های خصوصی بلاک چین چیست؟
از زمان معرفی پروتکل بیت‌کوین تا ورود بازیگران جدیدتر به فناوری بلاک‌چین، دو مدل کلی از پروتکل‌ها شکل‌گرفته است که عبارت‌اند از عمومی و خصوصی.
اولین آشنایی مردم جهان با فناوری بلاک چین با اختراع سیستم تراکنش نقدی بدون واسطه یا همان بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو انجام شد.
بنا به ماهیت غیرمتمرکز این شبکه‌ها، ناکاموتو پروتکل خودش را به‌صورت منبع باز در اختیار همه قرارداد تا بتوانند طرح‌های خودشان را بر اساس آن توسعه بدهند.
توسعه‌دهندگان جدید هم نه‌فقط در بحث سیستم‌های تراکنش نقدی بدون واسطه بلکه ده‌ها مسئله دیگر را بر روی ساختار بلاک چین بردند تا به شکل جدیدی آن‌ها را حل کنند.
پروتکل‌های عمومی به‌صورت منبع باز هستند و برای دسترسی نیازی به کسب اجازه نیست و هر شخصی می‌تواند در آن‌ها مشارکت کند یا از منافعشان برخوردار شود.
برای نمونه اتریوم از شبکه‌های زنجیره‌بلوکی با پروتکل عمومی استفاده می کند که به کاربرانش اجازه ایجاد و طراحی قراردادهای هوشمند بدون نیاز به ایجاد اکوسیستم خاص را می‌دهد.
در اتریوم هر کس می‌تواند یک اپ غیرمتمرکز (Decentralised Application) را توسعه دهد البته تنها پیش‌شرط این کار خرید مقداری اتر (ETH) است که برای هزینه‌های اجرای اپ استفاده خواهد شد.
اما پروتکل‌های خصوصی که تشکیل‌دهنده بلاک‌چین‌های خصوصی هستند برخلاف همتایان عمومی خودشان امکان دسترسی بدون اجازه را نمی‌دهند و تحت نظارت یک سازمان مرکزی نگهداری می‌شوند.
در پروتکل‌های خصوصی رویه‌هایی ازجمله امکان کاندید کردن اعضای جدید برای ورود و مشارکت در شبکه زنجیره‌بلوک پیش‌بینی‌شده است. هم‌چنین گاهی اوقات باید مجموعه اقداماتی توسط یک ماهیت حقیقی یا حقوقی انجام شود تا اجازه ورود به شبکه صادر گردد.
شبکه‌های زنجیره‌بلوکی خصوصی انعطاف‌پذیرتر و مقیاس‌پذیرتر هستند و در برابر رگولاتوری واکنش بهتری نشان می‌دهند اما به خاطر کنترل مرکزی در معرض خطر دست‌کاری شبکه هم قرار دارند.
اصطلاح دیگری که اغلب همراه با پروتکل‌های خصوصی بلاک چینی شنیده می‌شود شبکه‌های بلاک‌چینی کنسرسیومی یا یکپارچه است. در این حالت مکانیسم اجماع از قبل توسط رهبران شبکه تعیین می‌شود.
مثلاً اگر گروهی از مؤسسات مالی بخواهند با همدیگر تراکنش داشته باشند، الگوریتم اجماع ۸ موسسه از ۱۲ موسسه حاضر در شبکه خصوصی بلاک چین را ملزم به تأیید تراکنش‌ها می‌کند تا عملیات با موفقیت انجام شود.
کنسرسیوم‌ها هم نسبت به پروتکل‌های عمومی سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر هستند و محرمانگی بیشتری را در هنگام ارسال و دریافت تراکنش‌ها فراهم می‌کنند.
اگرچه پروتکل‌های خصوصی می‌توانند اطلاعات محرمانه شرکت‌ها و سازمان‌ها را از دیدگاه عموم مخفی کنند اما آن‌ها ناچارند به اعضای داخل شبکه اعتماد کنند.
این جمله یعنی پروتکل‌های خصوصی بلاک‌چین بیشتر درخطر هک یا دست‌کاری شدن توسط اعضای داخلی شبکه قرار دارند. این قضیه در کنسرسیوم‌های زنجیره‌بلوکی که مثلاً بین چندین بانک شکل‌گرفته می‌تواند باعث دست‌کاری در مواردی مثل مقررات بازپرداخت اقساط شود.
اما شبکه‌های بلاک چین عمومی وابسته به تعداد محدودی از اعضا نیستند و همگان با توان پردازشی که دارند بقای شبکه را تضمین می‌کنند و درنتیجه شفافیت بیشتری هم دارند.
به‌هرحال فارغ از بحث عمومی یا خصوصی بودن پروتکل شبکه‌های بلاک‌چین، هدف اصلی این فناوری است که همان کاهش فساد در سیستم‌ها از طریق غیرمتمرکزسازی اطلاعات است. بیت‌کوین اولین محصول کاربردی این فناوری بود و حالا هرروز محصولات جدیدی بر اساس آن در اختیار افراد قرار می‌گیرد.
نظر بدهید